W związku ze zbliżającym się terminem upływu ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności albo stopniu niepełnosprawności, 3 sierpnia 2024 r. weszła w życie ustawa z dnia 24 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. 2024 poz. 1165), która wprowadziła przepisy umożliwiające zachowanie statusu osób niepełnosprawnych przez okres oczekiwania na wydanie nowego orzeczenia.
Nowe przepisy mają na celu złagodzenie skutków upływu, z dniem 30 września 2024 roku, terminów ważności orzeczeń wydłużonych ustawą z 19 grudnia 2023 roku o szczególnych rozwiązaniach służących zachowaniu ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności i zachowanie ciągłości wypłaty świadczeń dla osób niepełnosprawnych. Zgodnie z ustawą z dnia 19 grudnia 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach służących zachowaniu ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności – orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane na czas określony, na podstawie ustawy o rehabilitacji, które zachowało ważność na podstawie art. 23 ustawy z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 852 i 1429) w brzmieniu dotychczasowym, albo którego okres ważności upłynął po dniu 5 sierpnia 2023 r. i przed dniem 30 września 2024 r., zachowuje ważność do dnia 30 września 2024 r., jednak nie dłużej niż do dnia, w którym nowe orzeczenie o niepełnosprawności albo nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności stanie się ostateczne.
Ustawa z dnia 24 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych wprowadza przepisy, które umożliwiają zachowanie ważności dotychczasowego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność – pod warunkiem złożenia przez osobę niepełnosprawną wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności w okresie ważności odpowiednio orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności. Zmiany te są szczególnie istotne dla osób niepełnosprawnych, które utraciłyby ważność orzeczeń o niepełnosprawności albo stopniu niepełnosprawności z upływem 30 września 2024 r., a brak tego przepisu skutkowałby utratą świadczeń uzależnionych od posiadania orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności.
Ustawa wydłuża również termin na wcześniejsze złożenie wniosku o wydanie orzeczenia w związku z upływem terminu jego ważności z dotychczasowych 30 dni na 2 miesiące, a w przypadku osób poniżej 16 roku życia, które będą ubiegały się o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności – na 3 miesiące.
Reasumując na podstawie ustawy z 24 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych został wprowadzony art. 6 bb, umożliwiający zachowanie ważności dotychczasowego orzeczenia o niepełnosprawności albo stopnia niepełnosprawności do dnia wydania kolejnego ostatecznego orzeczenia.
Osoby pobierające w gminie świadczenia uzależnione od niepełnosprawności będą nadal do nich uprawnione pod warunkiem spełnienia następujących przesłanek:
- złożenia przez osobę z niepełnosprawnością wniosku o wydanie nowego orzeczenia o niepełnosprawności albo stopnia niepełnosprawności w okresie ważności swojego orzeczenia;
- w przypadku osób poniżej 16 roku życia przedłużone orzeczenie obowiązuje nie dłużej niż do 16-ego roku życia (może to być np. 4 stycznia 2025 r.), co wynika z treści art. 6bb ust. 2 ustawy: „Orzeczenia o niepełnosprawności, o których mowa w ust. 1, zachowują ważność nie dłużej niż do dnia ukończenia 16 roku życia przez osobę posiadającą orzeczenie o niepełnosprawności” (w takim przypadku świadczenia przyznane na mocy tak wydłużonego orzeczenia będą przysługiwały do końca miesiąca, w którym wiek 16 lat zostanie osiągnięty),
- przedłożenie zaświadczenia wydanego przez przewodniczącego powiatowego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności uprawnia osobę niepełnosprawną – w okresie oczekiwania na nowe orzeczenie – do odpowiedniego wydłużenia okresu przyznania świadczeń rodzinnych uzależnionych od niepełnosprawności, co wynika z treści art. 6bb ust. 3 ustawy: „Po otrzymaniu wniosku, o którym mowa w ust. 1, przewodniczący powiatowego zespołu wydaje niezwłocznie zaświadczenie potwierdzające złożenie tego wniosku oraz określające termin ważności dotychczasowego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności.”.